Ultra fijnstof als ‘sluipmoordenaar’

Fijnstof is een vorm van luchtvervuiling die ernstige gezondheidsklachten kan veroorzaken. Het is een mengsel van kleine deeltjes. Professionele luchtreinigers zoals de Noa Air filters verwijderen ultra fijnstof uit de lucht.

Wat is een ultra fijnstof en is het gevaarlijk?

ultra Fijnstof zijn alle stofdeeltjes in de lucht. Het is een verzamelnaam van deeltjes van verschillende grootte, tot maximaal 10 micrometer (µm) doorsnede. Zwaveldioxide, stikstofoxiden en ammoniak deeltjes vormen het grootste deel. Ook elementair koolstof en koolstofverbindingen dragen bij aan meer deeltjes. Al deze deeltjes vervuilen de lucht. De twee belangrijkste ‘maten’ deeltjes zijn PM10 (Particulate Mattermet een grootte tot 10 micrometer) en PM2,5 (tot maximaal 2,5 micrometer). PM2,5 is daarom een deel uit de fractie PM10. Ultra fijnstof bestaat uit deeltjes PM0,1. Tot op heden wordt PM1,0 nauwelijks gemeten terwijl de gevolgen voor de gezondheid het grootst lijkt te zijn.

Welke bronnen produceren het?

Er zijn vele bronnen om ons heen buiten en ook binnen. De combinatie van deze bronnen bepaalt grotendeels het niveau PM10, PM2,5 en PM0,1. Een nadere specificatie van uitstoot door fijnstofbronnen levert de volgende categorieën op:

• Verkeer, bijvoorbeeld roet uit dieselmotoren, inclusief die in (zee)schepen en locomotieven. Daarnaast ontstaan deeltjes door wrijving van remmen, afschuren van rubberbanden en het wegdek. Opstijgende en dalende vliegtuigen produceren eveneens deeltjes, waaronder veel ultra fijnstof.
• Industrie, bijvoorbeeld de metaalindustrie. Ook bij het storten en overslaan van bulkgoederen komt stof vrij.
• Veeteeltbedrijven, door stro en gedroogde mest in stallen.
• Elektriciteitscentrales.
• In en door woningen, bijvoorbeeld uitstoot uit openhaard, houtkachel, allesbrander, barbecue, vuurkorf, kampvuur, sigarettenrook, bakken en .
• Natuurlijke bronnen, bijvoorbeeld zeezout, Saharastof of stof vanuit de bodem.

Ongeveer 75% van de deeltjes worden veroorzaakt door menselijk handelen. 25% procent komt door de natuur. Woon en werk je in de buurt van een van deze bronnen dan is het raadzaam om de niveaus fijnstof/ ultra fijnstof te meten (PM10, PM2,5 en PM0,1)

Waarom is het een probleem?

Om te beginnen: Je ziet het niet, maar het is er wel, ultra fijnstof. Het is schadelijk voor de gezondheid. Vooral mensen met long- en hartklachten zijn er gevoelig voor. En er blijken steeds meer veroorzakers te zijn van deze vorm van vervuiling. Het probleem is: Je ziet het niet, het is gevaarlijk en er blijken steeds meer bronnen. De lucht in Nederland is nergens meer gezond. Althans, volgens de nieuwe advieswaarden van de wereldgezondheidsorganisatie WHO. Die heeft de waarden voor onder andere stikstof en fijnstof aangescherpt, omdat luchtvervuiling al in kleinere hoeveelheden schadelijk blijkt voor de volksgezondheid.

Waar is de concentratie fijnstof het hoogst in Nederland?

De herkomst van fijnstof is heel verschillend. De hoogste concentraties in Nederland vinden we in de Randstad en in Noord-Brabant. Dit zijn dichtbevolkte regio’s met de luchthaven Schiphol, veel zware industrie en intensieve veehouderijen. Hier vinden we ook hoge concentraties van deeltjes roet, het ultra fijnstof. En in de regio IJmuiden rond Tata Steel is inmiddels bekend dat de concentratie dusdanig hoog is dat het gezondheidsklachten veroorzaakt.

Wil je weten hoe het bij jou in de buurt is? Kijk op deze link

Onverwachte veroorzakers vinden we in ons eigen huis. Lotions, verf, schoonmaakmiddelen, maar ook printerinkt leveren bijna de helft van alle uitstoot. Daarmee is vervuiling door consumentenproducten twee tot drie keer zo groot als gedacht. Bij het bakken en braden komen ook hoge concentraties vrij. Recent onderzoek van TNO toont aan dat de afzuigkappen in de keukens thuis ontoereikend zijn waardoor de concentratie ultra fijnstof in huis vaak sterk stijgt tijdens en na het koken.

Wat zijn de gevaren?

Smog door fijnstof in de lucht kan volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) astma-aanvallen, benauwdheid en hoesten veroorzaken. Ook is het slecht voor hart en bloedvaten. De gezondheidsschade is groter als de concentratie hoger is. Patiënten met astma en andere longziekten zijn extra kwetsbaar. Net als mensen met hart- en vaatziekten. Bij ernstige smog vormen ook jonge kinderen, ouderen, mensen met suikerziekte, sporters en mensen die zwaar werk doen in de buitenlucht risicogroepen. Het is niet bekend hoeveel mensen sterven aan de gevolgen. Het RIVM schat het aantal op 7.000 tot 12.000 doden per jaar. Volgens longartsen verkort fijnstof het leven van Nederlanders met 13 maanden.

Wat zijn de advieswaarden voor fijnstof?

Om die levens in de toekomst te verlengen en de kwaliteit van leven wereldwijd te verbeteren, moet het gehalte vervuilende stoffen in de lucht drastisch omlaag. Volgens het WHO-advies van 2005 was een kubieke meter lucht schoon als er minder dan 40 microgram stikstofdioxide (NO2), 20 microgram PM10 (fijnstof) en 10 microgram PM2.5 (superfijnstof) in zat.

Nieuwe advieswaarden

In het nieuwe advies liggen de waarden voor met name stikstofdioxide en superfijnstof stukken lager. Een kubieke meter lucht mag nog maar 10 microgram stikstofdioxide, 15 microgram fijnstof en 5 microgram superfijnstof bevatten om als gezond te worden aangemerkt. De luchtkwaliteit in Nederland voldoet momenteel niet aan deze nieuwe advieswaarden. Een luchtreiniger op kantoor zorgt voor lucht die ruim aan de nieuwe advieswaarden voldoet en daarmee helpt bij langer en gezond leven.